“Je kan niet vroeg genoeg beginnen met preventie”, aldus Tweede Kamerlid Jeanet van der Laan (D66) over haar bezoek aan Amsterdam UMC. Tijdens dit werkbezoek, georganiseerd in samenwerking met de NFU, maakte Van der Laan kennis met de rol van Amsterdam UMC op het gebied van preventie. Bij de foetale biobank, de 3D Embryo Atlas en het echopracticum kreeg ze een indruk van de manier waarop Amsterdam UMC onderzoek, onderwijs en zorg combineert als het gaat om preventie en het belang van een goede start in het leven.

Karien Stronks, hoogleraar Public health, en Tessa Roseboom, hoogleraar Vroege ontwikkeling en gezondheid, spraken met Van der Laan over gezondheidsverschillen en hoe bepalend de impact is voor je gezondheid van de plek waar je geboren bent. Om die gezondheidsverschillen te verkleinen, is onderzoek nodig en moeten beleidsmakers en politiek inzicht krijgen in die gegevens. Stronks legde het aan de hand van informatie over inwoners van het stadsdeel Amsterdam-Noord helder uit. 1 op de 5 bewoners daar heeft een vorm van prediabetes. De verwachting is dat 5.000 tot 10.000 mensen in de komende 10 tot 20 jaar diabetes type 2 krijgen. Het beleid richt zich nu onder meer op individuele leefstijlcoaches die dit tij moeten keren. Maar met deze cijfers zou alleen al stadsdeel Noord op termijn 158 leefstijlcoaches nodig hebben om mensen met diabetes type 2 op de juiste manier te begeleiden.

Innovatie in embryo-onderzoek

Van der Laan kreeg een rondleiding door locatie AMC en zag met eigen ogen de ontwikkeling van embryo-onderzoek. Van de embryo’s in Museum Vrolik tot de driedimensionale atlas van de ontwikkeling van het menselijke embryo (3D Embryo Atlas). “Je ziet hoe innovatie in embryo-onderzoek het onderwijs en de patiëntenzorg verder brengt”, aldus Van der Laan. De 3D Embryo Atlas bestaat uit interactieve reconstructies die gemaakt zijn door 75 (bio)medische studenten. Dit deden ze met meer dan 15.000digitale beelden van embryo’s met een leeftijd van vijftien dagen tot twee maanden. De huidige leerboeken zijn vooral gebaseerd op verouderde schematische tekeningen van muizen- en kippenembryo’s. Deze wetenschappelijke database helpt studenten, maar ook artsen en onderzoekers krijgen hierdoor beter inzicht in het ontstaan van aangeboren afwijkingen en anatomische verschillen. Zij kunnen hierdoor in de spreekkamer beter aan ouders uitleggen wat er aan de hand is.

Preventie is de beste investering

In de zorg worden mensen en middelen nu vooral ingezet voor het behandelen en verzorgen van mensen die ziek zijn. Dat kan anders, want preventie draagt bij aan het behouden van een goede gezondheid en kan voorkomen dat mensen ziek(er) worden. In de Tweede Kamer maakt Van der Laan zich sterk voor dit onderwerp.

Ook op de agenda van Amsterdam UMC staat preventie hoog. Chris Polman, voorzitter van de raad van bestuur: “De laatste jaren realiseren we ons, als umc’s in Nederland en zeker als Amsterdam UMC, dat het heel belangrijk is om aandacht te besteden aan preventie. Want als we de zorg goed en betaalbaar willen houden, dan moeten we ervoor zorgen dat er minder mensen ziek worden.” Preventie levert de grootste gezondheidswinst, bevordert gezondheid en voorkomt ziekten. Dit roept de vraag op: hoe kunnen de mogelijkheden voor preventie beter benut worden? De wetenschappelijke werkgroep preventie van de NFU, met daarin experts van alle umc’s, geeft antwoord op deze vraag in de paper: Preventie: wat is het, en hoe benutten we het optimaal? Als afsluiting van haar bezoek kreeg Van der Laan deze paper door Chris Polman en Karien Stronks overhandigd.