Een verbindende rol in het oplossen van gezondheidsvraagstukken dichtbij huis. Dat is kort samengevat de opdracht die de universitair medische centra zichzelf hebben opgelegd in het plan 'Onderzoek en Innovatie met en voor de gezonde regio', dat in april 2019 aan minister Bruins van Medische Zorg is overhandigd. Nu maken we de tussenstand op met Niek de Wit, kwartiermaker van het UMC Utrecht en Arno Hoes, decaan en vice-voorzitter van hetzelfde umc.

“De lancering van de corona check app in de regio Utrecht bewijst dat samenwerking soms supersnel gaat”, zegt Niek de Wit, hoogleraar huisartsgeneeskunde en kwartiermaker bij UMC Utrecht (foto rechts). “Het Amsterdamse OLVG en Luscii ontwikkelden de app. UMC Utrecht sprong erop in en verzorgde de medische ondersteuning, begeleiding en uitrol van de app, in nauwe samenwerking met huisartsenorganisaties, GGD en ziekenhuizen in de regio Utrecht. Een medisch team van het umc beoordeelt de ingevulde gegevens, waarna zo nodig wordt verwezen naar een zorgverlener in de regio.”

De app sloot aan bij het voor het UMC Utrecht belangrijke thema digital health, als hulp bij het onderbrengen van de juiste zorg op de juiste plek. “Umc’s hebben vaak de kennis, infrastructuur, mensen en middelen om zorginnovatie verder te helpen. Dan komt het vooral aan op mensen die willen ‘rennen’”, voegt Arno Hoes, decaan en vice-voorzitter van het UMC Utrecht toe.

Inventariseren

Om niet nog meer toe te voegen aan schare initiatieven, heeft UMC Utrecht afgelopen jaar vooral besteed aan het inventariseren van wat er ‘rijp en groen’ allemaal al gebeurt in de regio. Van ‘groot en bestuurlijk’ tot initiatieven van bewoners in de wijk. Zo wordt samengewerkt in de ‘Health Hub Utrecht’ en ‘Trijn’. De ‘health hub’ is een regio-alliantie op gebied van gezondheid, zorg en welzijn. Bestuurders, zorgprofessionals, beleidsmakers en ondernemers geven ‘efficiënt, effectief, empathisch en ethisch’ vorm aan innovatieve zorg. In de coalities ‘wijkgerichte preventie’, ‘digitale transformatie’ en ‘aantrekkelijke arbeidsmarkt’ wordt gewerkt aan ‘geluk en gezondheid van de Utrechter in 2030’. ‘Trijn’ betreft primair professionele samenwerking tussen organisaties in de eerste en tweede lijn, zowel op zorginhoudelijk als op ICT-gebied. Met als uitgangspunt kwaliteit en continuïteit van zorg zijn regionale transmurale afspraken gemaakt rondom ouderenzorg, oncologische begeleiding en chronische ziekten zoals diabetes en hartfalen. Waarbij het laatste mooi aansluit bij de wens een regionaal hart-vaat-centrum op te tuigen. Maar ook wijk- en bewonersinitiatieven zijn deel van de regionale samenwerking. Zo als ‘Austerlitz zorgt’, een burger coöperatie die tot doel heeft de ouderen van Austerlitz zo lang en zo zelfstandig mogelijk in het dorp te laten wonen. Net als ‘Utrecht Oost Gezond’ waarin huisartsen, apotheker, fysiotherapeuten, eerstelijnspsychologen, diëtisten en podotherapeuten samenwerken met de ziekenhuizen in de omgeving, zorgverzekeraars en de gemeente.

Proeftuin

Hoes (foto rechts): “Bij initiatieven als Health Hub Utrecht en Trijn wordt gezocht naar verbinding, naar dwarsverbanden. Aansluiting bij de strategie van UMC Utrecht, waarin begrippen als healthy living, preventie en gegevensuitwisseling centraal staan. En aansluiting bij de strategieversterkers, zoals netwerkvorming.” “We hebben een tweetal strategische sessies met huisartsenorganisaties gehad”, vertelt De Wit. “Waarin we gekeken hebben naar de gezamenlijke innovatieagenda. Het komende jaar wordt gestreefd naar concretisering in een aantal ‘proeftuin’ projecten, op het gebied van hart- en vaatziekten, acute ouderenzorg, palliatieve zorg en inzet van verpleegkundig specialisten. Hierin willen we de samenwerking verder vormgeven. Een van de prioriteiten is het verder ontwikkelen van digitale gegevensuitwisseling.” Om ervoor te zorgen dat patiëntendossiers onderling gedeeld kunnen worden tussen huisarts en specialist zijn technische kennis en -mensen nodig. Die heeft het UMC Utrecht op de technische afdeling. De huisartsorganisaties hebben het umc gevraagd die daarvoor in te zetten. De Wit: “We willen ook gaan starten met de ontwikkeling van een regionaal zorgdata centrum, de zogenaamde U-Cloud. Die verzamelde zorgdata van ziekenhuizen, huisartsen, gemeente en andere partners zijn van essentieel belang voor de monitoring van processen en de evaluatie van zorginnovaties in het regionale netwerk.” UMC Utrecht stelt zich binnen het netwerk vooral dienstbaar op, ondersteunend vanuit de academische expertise en met het belang van de patiënt voorop. “Daardoor”, zo denken De Wit en Hoes, “wordt ons die rol ook gegund.”

Uitdaging

Wat best ingewikkeld kan worden het komend jaar is het synchroniseren van alle activiteiten. Om bestuurlijke en professionele initiatieven van de regionale zorgorganisaties te verbinden met die van de gemeente en van de burgers in de wijk. Daarbij is geld minder een probleem dan de uitdaging om iedereen bij elkaar te houden. Of zoals Hoes het formuleert: “Alle kikkers in de kruiwagen te houden.” De uitdaging verschillende perspectieven bij elkaar te brengen, te zorgen dat alle betrokken elkaar begrijpen, elkaars taal verstaan. “Daarbij helpt het zeker als de wethouder en de voorzitter van onze raad van bestuur samen de kartrekker van de ‘Health Hub Utrecht’ zijn, en elkaar aan bestuurstafels treffen.” Vooralsnog zijn De Wit en Hoes trots dat zij toch al de nodige initiatieven en ‘notities’ concreter hebben kunnen maken en hopen komend jaar nieuwe thema’s op te kunnen pakken.

Op 16 november 2020 hebben we tijdens de online 'Werkconferentie Onderzoek & Innovatie met en voor de gezonde regio' in vogelvlucht laten zien wat de afgelopen periode in de regio’s is gebeurd én welke acties de komende periode gepland staan. De kwartiermakers uit elke regio en de regionale partners hebben toen hun aanpak en resultaten laten zien aan onder meer het ministerie van VWS.