Hoeveel jaar heeft een basisarts nodig om specialist of huisarts te worden? Vroeger lag het antwoord op die vraag vast. Maar sinds 2014 is de opleidingsduur geïndividualiseerd: er is sprake van maatwerk voor de arts in opleiding tot specialist (aios), waardoor de opleiding sneller kan worden doorlopen.

In 2013 bereikten de minister van VWS met de NFU en andere zorgkoepels een akkoord over bezuinigingen in de medisch-specialistische vervolgopleiding. Daarin werden diverse maatregelen overeengekomen:

  1. Het aantal opleidingsplaatsen is gereduceerd, met ongeveer 100 per jaar;
  2. Ziekenhuizen krijgen minder opleidingsbudget per aios;
  3. De vervolgopleiding moet door een deel van de aios minimaal zes maanden eerder worden afgerond (in 2022 moet 80% van de aios de opleiding een half jaar sneller doen in 2013 het geval was).

De versnelling in opleidingsduur van zes maanden kan op drie verschillende manieren worden gerealiseerd:
* Door middel van het dedicated schakeljaar wordt de opleiding tot basisarts beter benut.
* Op basis van al verworven competenties kunnen meer vrijstellingen worden gegeven tijdens de vervolgopleiding.
* De vaste opleidingsduur van medisch specialisten wordt losgelaten door hen (gemiddeld) sneller de benodigde competenties te laten verwerven.

Eindresultaat: aios die sneller over de noodzakelijke bekwaamheden beschikken om als volwaardig specialist te kunnen werken, kunnen ook eerder hun opleiding afronden. Daardoor wordt de vervolgopleiding effiënter en minder kostbaar. Deze regeling sluit goed aan op het in 2008 ingezette (en in 2011 in werking getreden) moderniseringstraject van de opleidingen: er kan daardoor meer écht competentiegericht worden opgeleid.

De afstemming tussen basisopleiding en vervolgopleiding (het dedicated schakeljaar) is de verantwoordelijkheid van de NFU. Voor de laatstgenoemde twee 'versnellingen' is vooral de Federatie Medisch Specialisten verantwoordelijk.